skip to main |
skip to sidebar
Hi5 Clocks by zalim-code.com
Hi5 Clocks by zalim-code.com
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)
.....สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นบุตรของสมเด็จพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) และท่านผู้หญิงจัน (น้องกรมหมื่นนรินทรภักดี) เกิดในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้จุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 เมื่อวันศุกร์ที่ 23 ธันวาคม พ.ศ.2351 ปีมะโรง มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน 9 คน ได้ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเยาว์ 4 คน และที่เป็นผู้ใหญ่มีรวม 5 คนคือ
1. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง)
2. เจ้าคุณหญิงแข (เรียกกันว่าเจ้าคุณตำหนักใหม่)
3. เจ้าคุณหญิงปุก (เรียกกันว่าเจ้าคุณกลาง)
4. เจ้าคุณหญิงหรุ่น (เรียกกันว่าเจ้าคุณน้อย)
5. พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม)
.....เมื่อสมัยยังเด็กอยู่ ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กในสมัยรัชกาลที่ 2 ท่านมีความเฉลียวฉลาดในกระบวนราชการบ้านเมือง เนื่องจากอยู่ใกล้ชิดกับบิดา สมเด็จพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) จึงทำให้ท่านมีความชำนาญในราชกาลบ้านเมือง
.....ต้นรัชกาลที่ 3 พ.ศ.2368 บิดาของท่านได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาพระคลัง และตัวท่านก็ได้เป็น นายชัยขรรค์ หุ้มแพร มหาดเล็ก ในขณะอายุได้ 18 ปีเท่านั้น
.....พ.ศ.2375 สมัยรัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็น หลวงสิทธิ์นายเวรมหาดเล็ก และเมื่อในสมัยยังเป็นหลวงนายสิทธิ์ได้สมรสกับท่านผู้หญิงกลิ่นธิดาหลวงแก้วอายัติ (จาด) บุตรของเจ้าพระยามหาเสนาบุนนาค
.....พ.ศ.2384 รัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็นจมื่นวัยวรนาถ หัวหมื่นมหาดเล็ก ต่อมาทรงเพิ่มสร้อยนามพระราชทานนามว่า จมื่นวัยนาถภักดีศรีสุริยวงศ์
.....พ.ศ.2393 รัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็น พระยาศรีสุริยวงศ์ ตำแหน่งจางวางมหาดเล็ก
.....พ.ศ.2394 รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ว่าที่สมุหกลาโหม
.....พ.ศ.2398 รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ อัครมหาเสนาบดีที่สมุหพระกลาโหม
.....พ.ศ.2411 รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดฯ เพิ่มยศศักดิ์และอำนาจขึ้นเป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ สมันตพงษพิสุทธิ มหาบุรุษรัตโนดม ที่สมุหพระกลาโหม ให้มีอำนาจได้สิทธิขาดราชกาลทั้งปวงและให้สำเร็จสรรพอาญาสิทธิถึงประหารชีวิตคนที่ควรจะถึงแก่อุกฤษฏ์โทษได้
.....พ.ศ.2415 รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ สมันตพงษพิสุทธิ มหาบุรุษรัตโนดม บรมราชุตมรรคมหาเสนาบดี มหาสุริยมัณฑลีมุรธาธร จักรรัตนสหจรสุรศรขรรค์ วรลัญจธารินธรปรมินทรมหาราชวรานุกูล สรรพกิจจานุกิจมูลประสาท ปรมามาตรยกูลประยูรวงศวัวัฒน์สากลราชวราณาจักโรประสดัมภ์ วรยุติธรรมอาชวาธยาไศรยศรีรัตนไตรยคุณาภรณ์ภูษิตอเนกบุญฤทธิประสิทธิสรรค์มหันตวรเดชานุภาพบพิตร อัชนามเป็นบรมราชุตมรรคมหาเสนินทรประธานาธิบดี มีอำนาจบรมอิศริยยศบรรดาศักดิ์ 30,000 ยิ่งกว่าจตุดมภ์มนตรี 3 เท่า ดำรงตรามหาสุริยมณฑ ได้บังคับบัญชาสิทธิขาดราชการแผ่นดินในกรุงนอกกรุงทั่วราชอาณาจักร
.....สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์สมภพในตระกูล บุนนาค อันเป็นตระกูลวงศ์ที่ได้มีท่านผู้อนุมัติในตระกูลนี้ รับราชกาลคลองตำแหน่งเสนาบดี อันถือว่าเป็นตำแหน่งสูงสุดในรากาลแผ่นดินตลอดมา นับแต่แผ่นดินพระเจ้าทรงธรรมแห่งกรุงศรีอยุธยา เป็นเวลาต่อเนื่องจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์เกือบ 400 ปี และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ควรยกย่องสรรเสริญว่าเป็น อภิชาตบุตรของตระกูลวงศ์ ทั้งเมื่อกล่าวถึงด้านประโยชน์อันยิ่งใหญ่ที่ท่านได้ทรงกระทำได้แก่ ประเทศชาติ พุทธศาสนา พระมหากษัตริย์ โดยเฉพาะ คลองดำเนินสะดวก ที่สะดวก เรียบร้อย สมบูรณ์แบบ ของการคมนาคม มาจนถึงทุกวันนี้ ควรเทิดท่านว่าเป็น อภิชาตบุตรรัตนมหาบุรุษ
.....อาการป่วยหนักและถึงการพิราลัยของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 18 มกราคม พ.ศ.2425 เวลาเช้าได้ไปที่ราชบุรี เพื่อฉลองศาลาที่ท่ามะขามเตี้ยที่ท่านได้สร้างไว้ ท่านต้องการเก็บมะขามป้อมบนบก ให้คนหามไปกลางแดดเวลาเที่ยง ครั้นไปถึงต้นมะขามป้อม ก็ไปนอนหลับตาซึมอยู่ ก็รับนำท่านกลับมาถึงเรือตัวท่านร้อนมาก และรีบนำกลับมาที่ราชบุรี ที่ท่าพระแท่นดงรัง ล่องเรือมาถึงราชบุรีเวลาบ่ายโมงเศษ หามท่านขึ้นบกเมื่อถึงต้นมะขามหน้าบ้านเป็นลมคอพับ เวลานั้นลมจัด ครั้นเจ้าพระยาสุริวงศ์และญาติ ซึ่งตามมาภายหลังมาถึง จึงพร้อมกันพาท่านลงเรือเมื่อเวลา 17.00 น. เศษ ได้ให้เรือไฟ จูงมาพ้นคลองดำเนินสะดวก จะเข้าคลองภาษีเจริญติดน้ำเพราะน้ำแห้ง จึงไปรอน้ำที่ปากคลองกระทุ่มแบนถึงปากคลองเวลา 23.00 น. เศษ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) รัฐบุรุษผู้ยิ่งใหญ่ของไทย ได้ถึงแก่พิราลัย บนเรือ ละสังขารจากโลกนี้ไป ณ ที่ปากคลองกระทุ่มแบน อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร เมื่อวันศุกร์ที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2425 ขึ้น 11 ค่ำ เดือนยี่ ปีมะเมีย สิริอายุได้ 74 ปี
.....พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จพระราชทานเพลิงศพ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ณ เมรุวัดบุบผารามวรวิหาร (วัดดอกไม้) เลขที่ 369 แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร เมื่อวันอาทิตย์ที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2427
ที่มา : หนังสือประวัติตลาดน้ำดำเนินสะดวก โดยพระครูสิริวรรณวิวัฒน์
1. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง)
2. เจ้าคุณหญิงแข (เรียกกันว่าเจ้าคุณตำหนักใหม่)
3. เจ้าคุณหญิงปุก (เรียกกันว่าเจ้าคุณกลาง)
4. เจ้าคุณหญิงหรุ่น (เรียกกันว่าเจ้าคุณน้อย)
5. พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม)
.....เมื่อสมัยยังเด็กอยู่ ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กในสมัยรัชกาลที่ 2 ท่านมีความเฉลียวฉลาดในกระบวนราชการบ้านเมือง เนื่องจากอยู่ใกล้ชิดกับบิดา สมเด็จพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) จึงทำให้ท่านมีความชำนาญในราชกาลบ้านเมือง
.....ต้นรัชกาลที่ 3 พ.ศ.2368 บิดาของท่านได้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาพระคลัง และตัวท่านก็ได้เป็น นายชัยขรรค์ หุ้มแพร มหาดเล็ก ในขณะอายุได้ 18 ปีเท่านั้น
.....พ.ศ.2375 สมัยรัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็น หลวงสิทธิ์นายเวรมหาดเล็ก และเมื่อในสมัยยังเป็นหลวงนายสิทธิ์ได้สมรสกับท่านผู้หญิงกลิ่นธิดาหลวงแก้วอายัติ (จาด) บุตรของเจ้าพระยามหาเสนาบุนนาค
.....พ.ศ.2384 รัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็นจมื่นวัยวรนาถ หัวหมื่นมหาดเล็ก ต่อมาทรงเพิ่มสร้อยนามพระราชทานนามว่า จมื่นวัยนาถภักดีศรีสุริยวงศ์
.....พ.ศ.2393 รัชกาลที่ 3 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์ขึ้นเป็น พระยาศรีสุริยวงศ์ ตำแหน่งจางวางมหาดเล็ก
.....พ.ศ.2394 รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ว่าที่สมุหกลาโหม
.....พ.ศ.2398 รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ อัครมหาเสนาบดีที่สมุหพระกลาโหม
.....พ.ศ.2411 รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดฯ เพิ่มยศศักดิ์และอำนาจขึ้นเป็น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ สมันตพงษพิสุทธิ มหาบุรุษรัตโนดม ที่สมุหพระกลาโหม ให้มีอำนาจได้สิทธิขาดราชกาลทั้งปวงและให้สำเร็จสรรพอาญาสิทธิถึงประหารชีวิตคนที่ควรจะถึงแก่อุกฤษฏ์โทษได้
.....พ.ศ.2415 รัชกาลที่ 5 ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ สมันตพงษพิสุทธิ มหาบุรุษรัตโนดม บรมราชุตมรรคมหาเสนาบดี มหาสุริยมัณฑลีมุรธาธร จักรรัตนสหจรสุรศรขรรค์ วรลัญจธารินธรปรมินทรมหาราชวรานุกูล สรรพกิจจานุกิจมูลประสาท ปรมามาตรยกูลประยูรวงศวัวัฒน์สากลราชวราณาจักโรประสดัมภ์ วรยุติธรรมอาชวาธยาไศรยศรีรัตนไตรยคุณาภรณ์ภูษิตอเนกบุญฤทธิประสิทธิสรรค์มหันตวรเดชานุภาพบพิตร อัชนามเป็นบรมราชุตมรรคมหาเสนินทรประธานาธิบดี มีอำนาจบรมอิศริยยศบรรดาศักดิ์ 30,000 ยิ่งกว่าจตุดมภ์มนตรี 3 เท่า ดำรงตรามหาสุริยมณฑ ได้บังคับบัญชาสิทธิขาดราชการแผ่นดินในกรุงนอกกรุงทั่วราชอาณาจักร
.....สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์สมภพในตระกูล บุนนาค อันเป็นตระกูลวงศ์ที่ได้มีท่านผู้อนุมัติในตระกูลนี้ รับราชกาลคลองตำแหน่งเสนาบดี อันถือว่าเป็นตำแหน่งสูงสุดในรากาลแผ่นดินตลอดมา นับแต่แผ่นดินพระเจ้าทรงธรรมแห่งกรุงศรีอยุธยา เป็นเวลาต่อเนื่องจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์เกือบ 400 ปี และสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ควรยกย่องสรรเสริญว่าเป็น อภิชาตบุตรของตระกูลวงศ์ ทั้งเมื่อกล่าวถึงด้านประโยชน์อันยิ่งใหญ่ที่ท่านได้ทรงกระทำได้แก่ ประเทศชาติ พุทธศาสนา พระมหากษัตริย์ โดยเฉพาะ คลองดำเนินสะดวก ที่สะดวก เรียบร้อย สมบูรณ์แบบ ของการคมนาคม มาจนถึงทุกวันนี้ ควรเทิดท่านว่าเป็น อภิชาตบุตรรัตนมหาบุรุษ
.....อาการป่วยหนักและถึงการพิราลัยของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 18 มกราคม พ.ศ.2425 เวลาเช้าได้ไปที่ราชบุรี เพื่อฉลองศาลาที่ท่ามะขามเตี้ยที่ท่านได้สร้างไว้ ท่านต้องการเก็บมะขามป้อมบนบก ให้คนหามไปกลางแดดเวลาเที่ยง ครั้นไปถึงต้นมะขามป้อม ก็ไปนอนหลับตาซึมอยู่ ก็รับนำท่านกลับมาถึงเรือตัวท่านร้อนมาก และรีบนำกลับมาที่ราชบุรี ที่ท่าพระแท่นดงรัง ล่องเรือมาถึงราชบุรีเวลาบ่ายโมงเศษ หามท่านขึ้นบกเมื่อถึงต้นมะขามหน้าบ้านเป็นลมคอพับ เวลานั้นลมจัด ครั้นเจ้าพระยาสุริวงศ์และญาติ ซึ่งตามมาภายหลังมาถึง จึงพร้อมกันพาท่านลงเรือเมื่อเวลา 17.00 น. เศษ ได้ให้เรือไฟ จูงมาพ้นคลองดำเนินสะดวก จะเข้าคลองภาษีเจริญติดน้ำเพราะน้ำแห้ง จึงไปรอน้ำที่ปากคลองกระทุ่มแบนถึงปากคลองเวลา 23.00 น. เศษ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) รัฐบุรุษผู้ยิ่งใหญ่ของไทย ได้ถึงแก่พิราลัย บนเรือ ละสังขารจากโลกนี้ไป ณ ที่ปากคลองกระทุ่มแบน อ.กระทุ่มแบน จ.สมุทรสาคร เมื่อวันศุกร์ที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2425 ขึ้น 11 ค่ำ เดือนยี่ ปีมะเมีย สิริอายุได้ 74 ปี
.....พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จพระราชทานเพลิงศพ สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ณ เมรุวัดบุบผารามวรวิหาร (วัดดอกไม้) เลขที่ 369 แขวงวัดกัลยาณ์ เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร เมื่อวันอาทิตย์ที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2427
ที่มา : หนังสือประวัติตลาดน้ำดำเนินสะดวก โดยพระครูสิริวรรณวิวัฒน์